Materi Cerkak

Pangerten cerkak

            Cerkak (cekakan saka tembung cerita cekak) yaiku gancaran sing nggancarake sarinng kedadean utawa lelakon saka wiwitan nganti punkasan kanthi cekakwae. 

Pangertene crita rakyat

Crita rakyat yaiku crita kang ngrembaka ing sawijining dhaerah lan dianggep minangka asil karya kolektif (bebarengan) karo masyarakat ing papan iku. Crita rakyat ing tanah Jawa iki akeh wewujudane, ing antarane legendha, dongeng, mite lan sapanunggalane. Tuladhane : Andhe-andhe Lumut, Rara Jonggrang, Jaka Tarub, lan sapitirute. Manfaat kang bisa dijupuk saka ngrungokake crita rakyat yaiku bisa nuladha sipat para kang tumindhak becik.

Ing dhaerahmu mesthi uga ana cerita rakyat kang wis kumandhang. Sejatine ancas utawa tujuwane crita rakyat iku ora mung kaya crita sanyatane, nanging ana pesen kang bisa dijupuk ing sajrone crita. Tuladhane : ana crita babagan wit gedhe kang angker lan wingit, wos surasae crita iku ora walaka babagan wit kang angker, nanging kepiye carane para leluhur biyen rerumat wit-wit sing gedhe supaya ora ditegor sasenenge dhewe utawa diregeti sakepenake dhewe. Upamane maneh ana crita yen liwat prapatan kudu ngebel sebab akeh arwah gentayangan sing mapan ana kono. Iku mengku werdi ora kaya sanyatane.Ana dhemit kang nglambrang, nanging welinge supaya ngati-ati yen liwat prapatan, lan sapanunggalane.

Titikane/ciri-cirine cerkak yaiku :

1.Ceritane mung saklepasan (durungokake sepisan langsung tamat), mathuk dienggo ngenggar-                 enggar ati.

2. Isine padhet (ringkes), lumrahe ngemot pitutur, kritik, piweling,lan pasemon

3. Alure mung siji

4. Basane menhtes, ora dawa ngambra-ambra 

5. Alur cerita (plot)

6. Pamawas (sudut pandang)

7. Busananing basa (gaya bahasa)




Unsur Instrinsik crita rakyat

1. Underan (tema cerita)

2. Amanat (ancas)

3. Paraga lan watak paraga (lakon)

4. Wektu lan swasana cerita (setting)

5. Alur cerita (plot)

6. Pamawas (sudut pandang)

7. Busananing basa (gaya bahasa)

 Ing wulangan iki para siswa bakal gladhen mirengake crita rakyat kang tundhane bisa nyritakake maneh marang kanca kanthi basa padinane lan uga isa aweh tanggapan tumrap surasane crita. Upamane ngenani watak tokohe. Mula kang saka iku coba setitekna gladhen ing LKS Lancar Basa Jawa kelas12 semester ganjil 




Komentar

Posting Komentar

Postingan populer dari blog ini

LATIHAN SOAL

 Materi Unggah Ungguh Basa 1. Sampun setunggal taun anggenipun kula ngangsu kawruh wonten ing pawiyatan mriki Tembung “kawruh” ing ndhuwur kalebu tembung …. A. Aran B. Kriya C. Wilangan D. Katrangan E. Sesulih Jawaban: A Soal 3. 2. Yen bu guru dhawuh prayogane bocah - bocah kudu ngrungokake, amarga pituture bu guru iku becik yen ditindhakak Tembung dhawuh ing dhuwur kalebu tembung .… A. Wilangan B. Kahanan C. Panyilah D. Kriya E. Sesulih Jawaban: D 3. Esuk umun umun para kadhang tani tumandhang gawe menyang sawah, padha sayuk rukun makarya ing sawah kanthi sengkud, ana kang macul, ana kang ngresiki gulma, ana sing mupuk lsp, supaya nalika mangsa panen, asil panen apik lan nyenengake. Tembung “ macul, ngresiki lan mupuk “ kalebu tembung …. A. Wilangan B. Kahanan C. Panyilah D. Kriya E. Sesulih Jawaban: D 4. Adikku nggawa buku Basa Jawa kanggo sinau Ukara kasebut ing dhuwur nggunakake katerangan …. A. Upaya B. Wektu C. Tujuan D. Panggonan E. Ca...
Baca selengkapnya

MATERI BASA JAWA

Gambar
UNGGAH UNGGUH BASA Unggah-Ungguh lan Undha Usuk Basa Jawa         Basa Jawa tansah ngugemi unggah-ungguh basa, iki sing mbedakake basa Jawa klawan basa Liyane. Undha usuk basa Jawa diperang kaya ing ngisor iki:   Basa Ngoko 1.   Ngoko lugu         Ngoko lugu yaiku basa ngoko sing ora kecampuran tembung-tembung krama inggil tumrap wong sing diajakpacaturan, wuwuhane tetep ngoko, sipate rumaket utawa akrab.         Penganggone:       Dienggo dening sapadha-padha kang wis kulina.       Dienggo ndhuwuran marang andhahan.       Dienggo wong kang wis tuwa marang sing enom, kayata: wong tuwa marang anake, guru marang muride, eyang marang putune, lan sapanunggalane.         Tuladha:       Kowe gelem turu kene, Mbak?    ...
Baca selengkapnya